#StopRacism: Η θεωρία της αυταρχικής προσωπικότητας

«Μα κοίτα, κοίτα πως ντύνεται… και μετά σου λέει φταίνε οι άντρες», «Α… οι Πολωνοί είναι πολύ καλοί άνθρωποι. Είχα εγώ μια που μου καθάριζε το σπίτι, εξαιρετική και πολύ συνεπής. Όχι σαν τις Αλβανίδες που μια μπορούν, μια δε μπορούν και ακυρώνουν τελευταία στιγμή». «Φυσικά και δεν έχω κανένα πρόβλημα με τους gay. Στο 2022 είμαστε, αν είναι δυνατόν… Βέβαια, να μην προκαλούν!».

Ο ρατσισμός υπάρχει παντού στον κόσμο και οι εκφάνσεις του μπορεί να είναι πολλές και διαφορετικές, αναλόγως του τι πραγματεύεται. Πώς γεννάται αλήθεια; Γιατί γεννάται; Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν τρεις θεωρίες: Η θεωρία της ρεαλιστικής σύγκρουσης, η θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας και τέλος η θεωρία της αυταρχικής προσωπικότητας, την οποία θα δούμε σήμερα.

Η θεωρία της αυταρχικής προσωπικότητας υποστηρίζει ότι οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας - ιδιαίτερα μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον μεγάλης αυστηρότητας με επικριτικές τάσεις- οδηγούν τα άτομα να ταυτίζονται με τους φορείς, αρχικά της οικογενειακής εξουσίας και στη συνέχεια κάθε εξουσίας, επιδεικνύοντας άκριτη υπακοή και σεβασμό προς τους εκπροσώπους της. Προκειμένου να το πετύχουν αυτό, υποσυνείδητα τα άτομα υιοθετούν αντιλήψεις αλλά και συμπεριφορές καταπιεστικές και ακραίες προς ανθρώπους που μοιάζουν «κατώτεροι» και θεωρούνται υποτελείς σε πάσης φύσεως εξουσία.

Αν σκεφτεί κανείς ότι η θεωρία της αυταρχικής προσωπικότητας προσπάθησε να εξηγήσει την άνοδο των φασιστικών καθεστώτων με ψυχαναλυτικούς όρους, ως προς το γεγονός ότι πράγματι πολύ συχνά οι άνθρωποι με αυταρχική προσωπικότητα έχουν ταυτόχρονα και ρατσιστικές στάσεις, είναι αρκετά πετυχημένη. Την ίδια στιγμή, έχει δεχτεί και έντονη κριτική, αφού δεν εξηγεί τον ρατσισμό ως ένα μαζικό κοινωνικό φαινόμενο.